Pod koniec ubiegłego stulecia chęć stworzenia możliwości uczenia się na miejscu, a także bliskość rozwijającego się okręgu przemysłowego, wpłynęły na decyzję członków Rady Gminnej miasta Żywca o utworzeniu właśnie tu w Żywcu szkoły realnej, która przygotowywałaby przyszłe kadry dla przemysłu.

Pierwsze starania o wydanie zezwolenia na jej uruchomienie, o których nam wiadomo z protokołów Księgi Uchwał Rady Miejskiej w Żywcu, rozpoczęto w latach 1893-1899.

W lutym 1904 roku powołano specjalną komisję, która miała zajmować się pracami związanymi z utworzeniem szkoły i budową nowego obiektu. W dniu tym, 24 sierpnia 1904 roku powiadomiono gminę o zezwoleniu cesarskim ( Żywiec należy wówczas do Galicji, zaboru austriackiego) na otwarcie szkoły realnej w Żywcu z dniem, 1 września tegoż roku. Z powodu trwającej budowy gmachu nauka rozpoczęła się w budynku prywatnym na Rudzy, dzielnicy miasta. Dyrektorem szkoły oraz jej organizatorem został Bronisław Gustawicz, dotychczasowy dyrektor III gimnazjum w Krakowie.W następnym roku szkolnym wynajęto tzw. "trojanówkę" - całe piętro domu pana Trojana na rogu ulic: Kościuszki i Świętokrzyskiej, zaś lekcje rysunków odbywały się w domu Rottera na ulicy Kościuszki.

W roku szkolnym 1909/1910 szkoła realna przeniosła się do nowowybudowanego gmachu przy ulicy Zielonej / obecnie jest to gimnazjum nr 2 / Wznoszenie nowego potrzebnego szkole budynku, w którym uczymy się do dzisiaj rozpoczęto według obowiązującego wówczas typowego planu wiedeńskiego ministerstwa oświaty i w stosunkowo krótkim czasie oddano do użytku imponujący i okazały, jak na tamte czasy gmach nowej szkoły nasze dzisiejsze liceum ogólnokształcące.

W czasie ferii letnich w 1911 roku szkoła przeniesiona została do nowego, własnego obiektu przy ulicy Słowackiego. Szkoła rozwijała się stopniowo. W roku szkolnym 1910/1911 stała się pełną 7- klasową wyższą szkołą realną, po raz pierwszy zaczęły pobierać tu naukę dziewczęta. Odbył się także pierwszy egzamin dojrzałości. Szkoła nadal rozwijała się. Uczęszczało do niej przeważnie młodzież z Żywca i powiatu żywieckiego. Nauka była płatna, jednak uczniowie biedni, a uzdolnieni, mogli starać się o częściowe lub całkowite zwolnienie z opłat, których często udzielano.

Wszyscy uczniowie zobowiązani byli do noszenia w szkole i poza nią jednakowego granatowego munduru szkolnego, który krojem przypominał bluzę wojskową, a srebrne i złote paski na wysokim kołnierzyku oznaczały stopień gimnazjum oraz klasę, do której uczeń uczęszczał.

Poziom nauki był wysoki, wymagania ogromne, a zespół uczących miał swoją ustaloną renomę. Szkoła posiadała liczne zbiory naukowe, dobrze wyposażone gabinety i obszerną bibliotekę, prenumerowała 19 tytułów różnych czasopism naukowych w językach: polskim i niemieckim. Wiele czasu poświęcono na wycieczki, łączące w sobie zarówno cele turystyczne, jak i naukowe. Od 1911 roku w szkole działała " Czytelnia im. Słowackiego". Ponadto w szkole istniał chór, rozwijało się życie kulturalne i sportowe.

Nauczyciele bardzo żywo interesowali się życiem organizacji młodzieżowych, opieka i współpraca 3 wychowawców wywierały na uczniów duży wpływ, przygotowujący ideowo i praktycznie do walki orężnej z zaborcą.

Właśnie wśród młodzieży szkoły realnej zaczął się konspiracyjny ruch niepodległościowy, którego inicjatorem był uczeń Mieczysław Rybarski, założyciel koła "ZARZEWIE" / była to ściśle zakonspirowana organizacja bojowa, rozpowszechniona wśród młodzieży szkół średnich Polski. Wybuchła pierwsza wojna światowa.