Z nieznacznym opóźnieniem rozpoczął się rok szkolny 1914/1915 roku, jednak lekcje nie odbywały się, ponieważ dyrektor i część nauczycieli zgłosiła się do służby wojskowej w armii austriackiej. Wtedy Rada Szkolna Krajowa zezwoliła na prowadzenie zajęć przez przebywających wówczas w Żywcu nauczycieli ze względu na znaczne oddalenie miasta od linii frontu.

Tymczasem nadszedł listopad i linia frontu zbliżyła się niepokojąco blisko. W ciągu kilku dni, wobec braku uczniów i nauczycieli, klasy przestały istnieć. 14 listopada 1914 roku budynek szkoły został zajęty przez Szpital Wojskowy z Jarosławia. Szkoła była zmuszona zawiesić swoją działalność. Po zatrzymaniu ofensywy wojsk rosyjskich i kontrofensywie państw centralnych linia frontu oddaliła się od Żywca. Wtedy Wydział Rady Powiatowej w Żywcu, odstąpił część swojego budynku, opróżnionego przez władze wojskowe na użytek szkoły realnej. Dzięki temu 4 lutego 1915 roku wznowiono zajęcia szkolne. Pierwszymi dyrektorami byli: Bronisław Gustawicz, Szczęsny Gizowski, Antoni Waśniowski, Jan Kreiner, Bronisław Duchowicz. W trakcie wojny tok normalnej nauki uległ różnym wahaniom. Zmieniał się skład grona nauczycielskiego i młodzieży, wielu z nich zostało powołanych do służby wojskowej i wysłanych na fronty I Wojny Światowej, niektórzy otrzymali odznaczenia wojskowe, ale niestety wielu z nich poległo. Wychowankowie szkoły dobrze zasłużyli się Ojczyźnie, w czasie, gdy odzyskiwała ona niepodległość.

Bezpośrednio po wojnie szkoła wznowiła działalność. Uruchomiono gabinety: fizyczny, historii naturalnej, przyborów geograficznych i historycznych, chemii, rysunków odręcznych, nauki pracy ręcznej, geometrii wykreślnej, wznowiła pracę czytelnia i biblioteka.

W latach 30- tych szkoła przeszła kolejną ważną zmianę. W miejsce dawnego 8 - letniego gimnazjum ogólnokształcącego wprowadzono 6 - letnią szkołę średnią ogólnokształcącą, podzieloną na 4 - letnie gimnazjum i 2 - letnie liceum, programowo zróżnicowane na wydziały:
-klasyczny,
-humanistyczny,
-matematyczno - przyrodniczy,
-przyrodniczy.

Zmieniono także nazwę szkoły na Państwowe Gimnazjum i Liceum im. Mikołaja Kopernika w Żywcu.

W roku szkolnym 1938/1939 po raz pierwszy i zarazem ostatni w dziejach II Rzeczpospolitej mury liceum opuścili pierwsi maturzyści.

Wybuch II wojny światowej i napaść Niemiec hitlerowskich na Polskę spowodował drugą, tym razem dłuższą bo trwającą ponad 5 lat przerwę w funkcjonowaniu szkoły. Już 3 września 1939 roku Niemcy zajęli Żywiec. Dyrektor Nowak podjął starania o otwarcie szkoły i zgodę na to otrzymał. W dniu 1 września 1939 roku rozpoczęto naukę, według programu obowiązującego w poprzednim roku szkolnym. Stan taki jednak nie trwał długo.

Włączenie dekretem z dnia 8 października 1939 roku Żywca wraz z całą żywiecczyzną do III Rzeszy, pociągnęło za sobą akcję germanizacji i zamknięcie szkolnictwa średniego w Żywcu. Budynek szkoły zajęli Niemcy do swoich celów.

Jednak te kilka tygodni wrześniowej działalności szkoły pozwoliło nawiązać szczególny kontakt pomiędzy profesorami i uczniami. Już w grudniu 1939 roku rozpoczęło się tajne nauczanie!. Została zorganizowana tajna sieć kompletów gimnazjalnych. Środowisko żywieckich profesorów, mimo trudnej sytuacji, w jakiej znaleźli się w związku z okupacją utrzymywało stały kontakt z Okręgowym Biurem Oświaty w Krakowie.

Zmieniali się uczniowie i profesorowie. Starsza młodzież była wywożona na roboty do Niemiec, kierowana do fabryk i przymusowych robót, a profesorowie, często zagrożeni aresztowaniem musieli niekiedy uciekać do Generalnej Guberni. Tajne nauczanie stanowiło ważne ogniwo oporu wobec okupanta. Dzięki tej akcji młodzież nie straciła ponurych sześciu lat okupacji, ale została przygotowana do pracy w wyzwolonej Polsce.