Andrzej Komoniecki

     Andrzej Komoniecki urodził się około 1658r, w rodzinie mieszczańskiej, zasobnej, posiadającej dom w samym rynku i rolę za miastem. Rodzice ( prawdopodobnie Jan i Magdalena Komonieccy) oddali go do miejscowej szkoły parafialnej myśląc z pewnością o przeznaczeniu chłopca do stanu duchownego. Następnie Andrzej sam pogłębiał swoją wiedzę samodzielnie, studiując dzieła z biblioteki kościelnej (min Kazanie Piotra Skargi, Kronikę czeską, Kronikę Marcina Kromera, Pisma Prutarcha o etyce, filozofii i historii, znał kronikę Polski Marcina Bielskiego i Herbarze rycerstwa polskiego). Wykształcenie jego musiało być bardzo staranne. Znał kilka języków obcych, świadczy o tym jego pióro - władał doskonale językiem polskim, posługiwał się biegle językiem niemieckim, a przede wszystkim łaciną, o czym świadczą staranne przekłady przywilejów i kopie dokumentów. Andrzej Komoniecki księdzem jednak nie został, za to jego brat przyjął święcenia kapłańskie.
     Z pewnością odbywał w młodości liczne podróże: do Krakowa, Kalwarii Zebrzydowskiej, Częstochowy. Znał dobrze Żywiecczyznę po Orawę, państwa Łodygowickie, Suskie i Ślemieńskie pod względem topograńi, zwyczajów, itp. W 1722 r. sam zorganizował pielgrzymkę do Częstochowy, wziął w niej udział, a następnie barwnie opisał. Świadczy to o jego głębokiej religijności, mówi również o ówczesnej pobożności mieszkańców Żywiecczyzny.
     Nie później niż w 1694 r. ożenił się z mieszczką żywiecką Zofią Kalfasowiczówną. W 1695 r. urodził mu się syn Antoni, w 1700 r. syn Jan Zachariasź; wcześnie zmarła mu córka Elżbieta.
     Komoniecki cieszył się w środowisku żywieckim dużym szacunkiem. Świadczy o tym fakt sprawowania przez niego najważniejszych funkcji przez długi okres czasu. W 1686 r. został wybrany burmistrzem, a od 1688 r. pełnił funkcję wójta, którą sprawował dożywotnio. Zgodnie z ordynacją królowej Konstancji dla Żywca z dnia 11.04.1633 r. - burmistrz i sześciu rajców oraz wójt i sześciu ławników było wybieranych corocznie, można wnioskować zatem, że Andrzej Komoniecki musiał zasłużyć się miasiu wyjątkowo, nie majednak akt miejskich z okresu urzędowania, aby dowiedzieć się o jego dokonaniach. W " Dziejopisie" jest zaś wyjątkowo wstrzemięźliwy jeśli chodzi o siebie i swoje działania. Wiemy jedynie, że troszczył się o rozwój żywieckiego rzerniosła: z jego inicjatywy Franciszek Wiekopolski wyraził zgodę na utworzenie osobnego cechu kuśnierzy i nadał im statut. Dopomagał poszczegóinym cechom w prowadzeniu ksiąg i zakładaniu godeł cechowych opatrując je własnymi inicjałami. Starał się o utworzenie cechu zbiorowego obejmującego cieśli, bednarzy i stolarzy.
     Był mieszczaninem zamożnym i hojnym. Znaczną część swego majątku przeznacz fundacje kościelne. W 1701r. wraz z żoną ufundował kapliczkę Przemienienia Pańskiego a w 1708r. oltarz do kościoła św. Marka.
     Największe dzielo jego życia to "Chronografia", albo "Dziejopis żywiecki", " ... w którym roczne dzieje spraw przeszlych, starodawrrych miasta Żywca i pobliskich jego miejsc znajdują się, a ten jest z różnych autorów, pism i wiadomości zebrany i wypisany a w żywą i trwalą pomięć miastu żywieckiemu, jako ojczyźnie swojej milej ofiarowarry roku pańskiego 1704 przez sławnego Andrzeja Komonieckiego, wójta na ten czas żywieckiego... " W "Dziejopisie" tym opierając się na dokumentach, podaniach i legendach, a także na autopsji, spisał dzieje Żywca i okolic na przestrzeni ok. 300 lat. Ponadto Komoniecki jest autorem wielu innych redakcji w kilku innych językach. Popis erudycyjny Komonieckiego stanowi przekład modlitwy "Zdrowaś Mario" na 14 języków. Władał swobodnie piórem nie tylko prozą, ale i wierszem.
     Komoniecki zmarł 1 maja 1729r. i pochowany został w krypcie kościoła katedralnego w Żywcu.

POWRÓT